Aktualna wersja na dzień 09:25, 15 paź 2022

Biografie

Dane Biograficzne

"Czy wiesz kto to jest?" pod ogólną redakcją Stanisława Łozy Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, Warszawa 1938

Sprostowanie w Tomaszowskim Informatorze Tygodniowym

Z leksykonu

przepisane przez Aleksandrę Sjöstrand "BIERNACKI MICHAL KAROL Lekarz szkolny w latach 1913-1939, w różnych okresach był nauczycielem anatomii, fizjologii i higieny. Wielki przyjaciel młodzieży, bez reszty oddany szkole, wydatnie pomagający uczniom w latach pierwszej wojny światowej.

Urodził się 4 lutego 1878 roku w Nowym Dworze koło Warszawy, jako syn Władysława i Franciszki z Kowalskich. Nauki pobierał w Warszawie, tam ukończył gimnazjum, medycynę na Uniwersytecie Warszawskim i zrobił doktorat w tej samej uczelni. W 1904 roku podejmuje pracę w szpitalu Panny Marii w Lodzi. W roku 1908 awansuje na ordynatora szpitala w Brzezinach. Po czterech latach pracy otrzymuje ofertę i angaż pracy na wakujące stanowisko ordynatora szpitala św. Stanisława w Tomaszowie Mazowieckim. Do rozpoczęcia pierwszej wojny światowej opublikował w czasopismach lekarskich wiele artykulów na temat chorób dzieci i młodzieży.

Lata wojny przyniosły wiele zaniedbań zdrowotnych w naszym mieście. Stan higieny mieszkańców uległ pogorszeniu, pojawiły się epidemie: ospy, tyfusu plamistego, złośliwej grypy zwanej „hiszpanką" i wiele, wiele innych. Miasto zapełniło się uchodźcami z terenów przyfrontowych. Teren okalający szpital (dziś Medyczne Studium Zawodowe) był fortyfikacją niemieckiej artylerii, ostrzeliwującej Rosjan na południowym brzegu rzeki Pilicy. Przeciwnik rewanżował się dokładnie tym samym, w związku z czym funkcjonowanie szpitala było niesłychanie trudne. Nasz budynek szkoły był szpitalem polowym-wojskowym, w którym leczono rannych żołnierzy. Dzięki pomocy doktora leczono również dzieci.

W roku 1920 zmobilizowany został do służby sanitarnej w wojnie z nowo powstałym państwem bolszewickim. Po zakończeniu wojny i demobilizacji wraca do Tomaszowa Mazowieckiego i dzieli swój czas między szpital, Kasę Chorych i szkołę. Pod koniec lat dwudziestych i na początku trzydziestych organizuje Katolicki Uniwersytet Społeczny i Ligę Katolickiej Diecezji Łódzkiej - Stowarzyszenie Mężczyzn. Na terenie szkoły organizował wieczornice poświęcone ludziom nauki z zakresu medycyny: profesorowi, dziekanowi, rektorowi Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie - tomaszowianinowi, profesorowi doktorowi Hilaremu Schramowi, Sewerynowi Sterlingowi, Janowi Serafinowi Rodemu i wielu innym. Zachęcał młodzież do studiowania nauk medycznych. W roku 1939 wspólnie z profesor Haliną Rose-Chmielewską, hufcową harcerek i Jerzym Kacharskim, drużynowym ZHP organizują wraz z dyrektorem szpitala doktorem Alfredem Wilhelmem Edwardem Augspachem szkolenie starszych harcerek i harcerzy do Harcerskiego Pogotowia Wojennego. W latach drugiej wojny światowej pracował w szpitalu i Ubezpieczalni Społecznej, były to najbardziej prężne ośrodki walki podziemnej. Kiedy został zaprzysiężony do ZWZ. czy AK dokładnie nie wiadomo. W latach sześćdziesiątych władze miasta podjęły decyzje nadania imienia Michała Karola Biernackiego jednej z ulic osiedla Strzelecka, łączącą ulice Strzelecką z Jałowcową.

Zródła: Teczka akt osobowych dra Michała Karola Biernackiego.

Przypisy do Curriculum vitae

Urodziłem się ...

(1)Nieścisłość w 1931 najpierw Korpus gen. J. Dwernickiego zmuszony do przejścia granicy austriackiej (27 IV), a dopiero miesiąć później (26 V) odbyła się bitwa pod Ostrołęką. Jednak istnieje możliwość, że w obu wypadkach pradziad brał udział, gdzyż bardzo wielu z korpusu Dwernickiego uciekło i wróciło do wojsk powstańczych.

(1a) dwóch braci: Józef Roman Walerian (skąd tyle imion?) i Władysław Aleksander oraz siostra Leokadia Franciszka

(1b) był to najprawdopodobniej ks. Michał Jarmicki ur. 14 wrz 1815 Proboszcz w Złoczewie (1845), dziekan dekanatu szadkowskiego, proboszcz w Sieradzu (1871), żródło kanonik kapituły kolegiackiej w Sieradzu zm w Sieradzu 1879 za http://www.myheritage.pl

(2)Tutaj pradziadek nie jest dokładny. Jak wynika z książki Suma Tomasz "Słownik biograficzny urzędników pocztowych w Królestwie Polskim 1815-1871" (DiG, Warszawa 2005). "BIERNACKI Władysław - Służbę pocztową rozpoczął od 1.I.1862 jako ważnik urz. pośr. w Sieradzu , gdzie pracował do 15.X.1863. Uwolniony od obowiązków urzędniczych na własne żądanie. Do służby pocztowej powrócił w drugiej połowie 1864 , znajdując zatrudnienie w Pocztamcie Warszawskim jako dietariusz. Mianowany 21.V.1865 pisarzem eksp. w Terespolu , służbę odbywał do końca 1866r." /dietariusz to taki zatrudniany nie na etat (za diety); Pocztamat to taka jednostka organizacyjna poczty; Pracownicy poczty dzielili sie na urzędników ( oficjalistów ), oraz niższych urzedników pocztowych. Ważnik urz. pośr.. to ważnik urzędu pośredniego (pocztowego) - jedno ze stanowisk urzędniczych (wymienione na końcu listy stanowisk urzedniczych)/.

Daty pierwszej pracy prapradziadka Władysława Biernackiego wiele mówią. Trudno uznać, że młody chłopak nie przyłącza się do działających w okolicy oddziałów powstańczych, a nagle po rozbiciu głównych oddziłów Edmunda Taczanowskiego (tuż przed zakończeniem walk partyzanckich w tym terenie - połowa listopada) rzuca pracę i dołącza się do powstańców. Wydaje się, że prawdopodobną hipotezą jest udział w dzialaniach konspiracyjnych w poczcie polskiej. "Pracownicy poczty polskiej pomagali sprawie powstania wysyłając pisma i gazety Rządu Narodowego w specjalnych skrytkach przy ekstrapocztach państwowych lub przez specjalnych posłańców. Do obowiązków poszczególnych stacji należało nie tylko przewożenie przesyłek, ale również zawiadamianie sąsiednich stacji o ruchach wojsk nieprzyjacielskich, o ilości i rodzaju stosowanej przez wojsko broni.

Powstawały konspiracyjne Biura Ekspedycji, w których przygotowywano przesyłki przeznaczone dla oddziałów konspiracyjnych. Pakowano je w specjalny sposób, nieraz przemyślnie maskowano. Oznaczone były zaszyfrowanym adresem znanym tylko kurierom lub kurierkom nazywanym „galopenami” lub „galopenkami”. Właśnie kobiety i dzieci były najlepszymi kurierami, gdyż wzbudzały mniej podejrzeń. Dla utrzymania tajności kontaktów znali się tylko z imienia.

Początkowo Ekspozytura mieściła się w składziku sklepu korzennego Franciszka Rozmanita na Nowym Świecie 55 w Warszawie. (...) Zebraną w Ekspozyturach korespondencję Rządu Narodowego, odpowiednio przygotowaną i zapakowaną przesyłano następnie pocztą państwową w formie listów prywatnych pod nieistniejące adresy (zakodowane i znane odbiorcom) lub jako przesyłki urzędowe, a także nieoficjalnie w różnych skrytkach. Podobnie było z przesyłkami przewożonymi koleją: miały charakter oficjalny albo były ukryte w miejscach trudno dostępnych.

Dyliżansami pocztowymi przewożono większe pakunki, dokładnie zabezpieczoną bieliznę, ubrania i środki opatrunkowe przeznaczone dla powstańców. Wielu pracowników poczty i kolei było wtajemniczonych w konspiracyjny przewóz powstańczej poczty. Urzędnik Pocztamatu Warszawskiego Pawłowski przekazywał wtajemniczonym konduktorom dyliżansów pocztowych pisma, gazety powstańcze i paczki z odzieżą.

W ciekawy sposób przygotowywano skrtyki w wagonach kolejowych – pod obiciem wnętrz przedziałów, wewnątrz latarni lub w odpowiednio przygotowanych buforach (zderzakach wagonów). Pakowano np. korespondencję w płaskie pakiety, owinięte w szary, nie rzucający się w oczy papier i przymocowywano pod stopniami wagonów. Pakiety takie były niewidoczne, nawet gdy rewidujący zaglądali pod wagony" Tomasz Chronowski Poczta Królestwa Polskiego

(2a) być może nazwy miejscowosci się nie zgadzają! Sędziołowice to Sędziejowice i nie pod Łochowem a pod Łaskiem. Wszystko by się zgadzało, bo i Burzenin blisko, a wszystko w okolicy Sieradza. Tylko data bitwy się nie pasuje - sierpień 1863. Więc być może został ranny w innej z bitew w okolicy. W każdym razie wiemy gdzie walczył.

Dość ciekawe jest jeszcze kilka przypadków -

Naczelnik oddziału wojennego w Kaliszu w dniu 3.X 1863 r wydał odezwę w której groził "w wypadku napadu i zabrania poczty, ci z poczmistrzów, w których obrębie zajdzie ten wypadek, pozbawieni zostaną swych miejsc", a w wypadku współudziału grożono sadem wojennym.

Na cmentarzu w Burzyninie znajduje się grobowiec, nea którym są płyty zawierajace dane:

1 Teofila z Stamierowskich Biernacka (26 IV 1798 - 7 IX 1876) (...)

4 Władysław Kobierzycki - uczestnik powstania styczniowego 1863 r. - utrzymywał tajną pocztę powstańczą w rejonie Burzenina

Po odsłużeniu wojska...

(1) Obowiązywała ustawa o powinności wojskowej z 1 (13) stycznia 1874 r.

Pobór przeprowadzano raz w roku w okresie od 15 października do 1 listopada (wg starego stylu) (...) Do przeglądu stawali mężczyźni, którzy do 1 paźdzernika roku poboru ukończyli 21 lat. Początkowo mający wyższe wykształcenie byli powoływani na pół roku, absolwenci gimnazjów na półtora roku, innych szkół średnich na 3...

Inteligencja młodzież polska, by jeszcze krócej służyć w armii rosyjskiej, zgłaszała się nierzadko doń na ochotnika. Wiązało się to z tym, że ochotnicy absolwenci szkół pierwszej kategorii szli do wojsk londowych tylko na rok (...) Nie bez znaczenia był fakt, że ochotnicy mogli wybierać jednostkę wojskową. Polacy chętnie wstępowali m.in. do oddziałów saperskich, gdzie służba była nie tak uciążliwa i jednocześnie bardziej zajmująca niż np. w piechocie.

na podstawie Tadeusz Radziwonowicz Polacy w Armii Rosyjskiej 1874-1914 w "Studia i Materiały do Historii Wojskowości" T. XXX 1988

(2) socjalistyczna Spójnia powstawa w 1899 roku, a więc najprawdopodobniej jest to rok rozpoczęcia studiów dziadka Michała

(3) z prostych obliczeń wynika, że był to najprawdopodobniej 3 Maja 1903 roku

(4) jeżeli powyższe obliczenia są słuszne dziadek Michał zdawał ostatni egzamin w lutym 1905, czyli już po styczniowym wiecu na Uniwerytecie i zawieszeniu zajęć. Nie udało mi się również znaleźć go na liście studentów Wydziału Medycyny Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego zawartego w publikacji Uniwersytet Warszawski 1870-1915. Materiały bibliograficzne. Część trzecia INDEKSY Opracowanie Jadwiga Krajewska Anna Bednarz Wydawnictwa UW Warszawa 2004

Wybuch wojny 1914 ...

(1) Był to najprawdopodobniej zmarły w grudniu 1915 lekarz Sołowiejczyk Jan Góral, Ryszard Kotewicz "Dwa wieki Tomaszowa Mazowieckiego" Tomaszów Mazowiecki 1992 s. 202

Po przebyciu choroby ...

Przypisy do notki biograficznej

(*) Być może to tłumaczy obecność Pradziadka w Warszawie 1939 roku: część 4 pułku artylerii ciężkiej walczyła w obronie Warszawy

varia

• Fragment własnoręcznego życiorysu znajdującego się w Dziale zbiorów specjalnych Głównej Biblioteki Warszawskiej pod sygnaturą TK 347 (7)

• “W Tomaszowie wybory do Rady Miejskiej zapowiedziano w grudniu 1916 r. Komisarzem wyborczym był wprawdzie Niemiec Kästner (burmistrz), ale jego zastępcą został Polak – nauczyciel Szkoły Handlowej Tadeusz Osiński. Na początku lutego 1917 r. “Gazeta” opublikowała listy kandydatów (wg podziału na 6 kurii), a pod koniec tego miesiaca ogłosiła wyniki wyborów. W skład 24-osobowej Rady Miejskiej weszli m.in. aptekarz Jan Kowalczewski, lekarze Stanisław Narewski i Michał Biernacki, nauczyciel Kazimierz Sadłowski, pastor Leon May Jerzy Wojniłowicz Tomaszów Mazowiecki podczas I wojny światowej w świetle “Gazety Urzędowej Tomaszowskiej” w Drogi do niepodległości Materiały z sesji naukowej z okazji 80 rocznicy Odzyskania Nieposległości przez polskę Muzeum w Tomaszowie Maz. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim Tomaszów Mazowiecki 1998

• Michał Biernacki do 1839 r. posiadał 8 morgów (4 ha) ziemi - z ankiety perspnalnej dziadka Piotra w CAW.

• W opisie służby Jana Sekulaka (w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie) przeczytałem taki oto fragment dotyczący oddziału wydzielonego Wojska Polskiego "W tym czasie m.in. odznaczył się dostarczeniem rannego w Gałkach szer. Tadeusza Berusa do Tomaszowa Maz., którego przekazał drowi Michałowi Biernackiemu - do dalszego leczenia. W czasie tej jazdy, zgodnie z rozkazem mjra Hubala, nie zdjął munduru, maskowanego tylko zimowym przykryciem".