Konstanty Jacynicz

urodzony

28 czerwca 1889w majątku Rawszki, powiat Rosieński, gubernia Kowieńska jako najstarszy syn w rodzinie Kazimierza i Konstancji z Białokur-Bogdanowiczów.

zamieszkały

• od 1920 Witomino, obecnie Gdynia

• 1939-1944 Warszawa

• po końcu powstania - Łowicz potem Koszalin

• od 1946 Szczecin

• od 1961 Warszawa

wykształcenie

• 4 klasy szkoły realnej w Mitawie

• od 1904 Morski Korpus Kadetów w Petersburgu. W 1907 został podchorążym rosyjskiej marynarki wojennej. Praktyki odbywał na okrętach "Wojn" (1906 i 1908), "Rynda" 1907 i "Diana" 1909. "Ostatnią, przedpromocyjną praktykę odbył K. Jacynicz na krążowniku <<Bogatyr>>, a w czasie tego ośmiomiesięcznego rejsu (15 IV-6 XII 1910) uczestniczył między innymi w uroczystościach koronacyjnych króla Czarnogóry. Poza uhonorowaniem załogi z tej okazji, wizyta tutaj zapisała się również indywidualnym wyróżnieniem samego Jacynicza, gdyż przyznano mu medal za odwagę, nie znamy jednak bliżej okoliczności tego wydarzenia" (s. 188) 6.XII 1910 mianowany na pierwszy stopień oficerski

• 1913-1914 tzw. szkoła podwodnego pływania

działaność

W MARYNARCE ROSYJSKIEJ

• 1910 słuzba na kontrtorpedowcu "Gajdamak" we flocie Bałtyckiej

• podczas I W.Ś. pływał na okrętach "Krokodił", "Giepard", dowodził na okrętach "Markiel", "Lwica", "Jaź".

W CZASIE REWOLUCJI

• więziony w twierdzy pietropawłowskiej wyszedł dzieki przedstawiciela polskiewgo w Petersburgu,

• Walczył w armii Dienikina na Kubaniu

• w koncu grudnia 1918 r. z bratem Stefanem wrócił przez Kijów do Warszawy

W WOLNEJ POLSCE

• Od stycznia 1919 w wojsku polskim 4 kwietnia 1919 przejął organizację batalionu morskiego w twierdzy Modlin

• 10 lutego 1920 po długiej drodzeprzybył do Pucka, gdzie odbyły się zaślubiny z morzem

• 8 lipca batalion został rozbudowany do pułku nad którym obejmuje dowództwo

• W czasie wojny z bolszewikami brał udział w obronie Ostrołęki w okolicy gminy Rzekuń - zginęło wtedy 53 marynarzy (1), sam ranny w bitwie o wieś Zabiele został wzięty do niewoli.

• Brał czynny udział (brak informacji jaki) w trzecim powstaniu śląskim.

• W 1921 uczestniczył w sprowadzeniu przekazanych Polsce sześciu torpedowców.

• Do 1929 roku był pracownikiem, a później szefem Wydziału Wojskowego Departamentu II Komisariatu Generalnego RP w Gdańsku, a po przejściu w stan spoczynku w administracji rzadowej

• W 1932 przeszedł do pracy w aparacie handlowym portu w Gdyni

II WOJNA ŚWIATOWA

• 7.09.1939 mianowany Zastepcą Komendanta Głównego Strazy Obywatelskiej Gdyni

• Aresztowany i traktowany jako zakładnik wydostaje się z więzienia i wyjeżdża do Warszawy.

• "poczatkowo oficerowie marynarki nie prowadzili działaności konspiracyjnej, przynajmniej nie zespołowo. Niektórzy właczyli się indywidualnie w pracę podziemną, jak np. kmdr Jacynicz" (

• Od 1941 w organizacji "Alfa" uczestniczył w tworzeniu sieci wywiadu morskiego ZWZ

• W ramach Wydziału Marynarki Wojennej Komendy Głównej AK otrzymał stanowisko komendanta Komendy Wybrzeża, potem zastępca całego Wydziału. Pseudonimy: "Żmudzin", "Leśniczy". Ranny podczas powstania.

W POLSCE LUDOWEJ

• 1945 otrzymuje stanowisko naczelnika Wydziału Morskiego. Działał na rzecz zabezpieczenia obiektór rybackich i "bezpośrednio przyczybnił się do organizacji pierwszej spółdzielni rybackiej w Darłowie"

• próbował pracy na własny rachunek - m.in. spółka z.o. Atom po dobrym starcie została zniszczona przez państwową konkurencję, wspóltworzona przez niego Spółdzielnia Pracy "Auto-Transport", firma "Union" która w nowej rzeczywistości nie mogła się udać

• Od 1950 r. zatrudniony w sektorem spółdzielczym. Próbował jeszcze zrealizować koncepcję spółdzielczej żeglugi morskiej, ale idea ta się nie powiodła.

rodzina

Pierwsza żona Stefania z Krzemieniewskich - przeżyła wojnę w obozie Ravensbruck i zmarła pod koniec grudnia 1948 roku w Szczecinie

Druga żona Hanna z domu Cendro 6 października 2013 w Warszawie

Bracia Mieczysław i Stefan Siostra Maria

Bezdzietny

zmarły

W Warszawie 11 grudnia 1970 roku

odznaki i wyróżnienia

• W armii carskiej odznaczony orderami św. Stanisława 3. klasy z mieczami i kokardą, św. Anny 4. klasy za męstwo, św. Anny 3. klasy z mieczami i kokardą, św. Włodzimierza 4. klasy z mieczami i kokardą.

• W II Rzeczpospolitej otrzymał Medal Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości, Krzyż Virtuti Militari V klasy (1922), Krzyż Walecznych, Śląski Krzyż Powstańczy, Krzyz Kawalerski Francuskiej Legii Honorowej

• za Powstanie Warszawskie otrzymał "Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami".

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

• Odznaka Złotego Gryfa Pomorskiego i Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego

dodatkowe informacje i zdjęcia

Okruchy

honorowy członek Polskiej Korporacji Akademickiej “Rosevia” przy Politechnice Gdańskiej

wspózałożyciel i zastępca przewodniczącego pierwszego zarządu szczecińskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Nautologicznego

przypisy

O ile nie zaznaczono inaczej dane pochodzą z:

Mielczarek Ryszard, Techman Ryszard "Z życia i działalności Konstatntego Leona Jacynicza (1890-1970) w: Przegląd Zachodniopomorski nr 4/ 1999

(1) Lubecka Małgorzata "Wyzwolenie gminy Rzekuń" w Puls Miesięcznik Rzekuński nr 4/2003

(2) Jerzy Petrek "Mała flota wielka duchem" Wydawnictwo Pozanńskie 1989

notatki

Wiele informacji, choć nie wprost, można wyczytać w książce Mamerta Stankiewicza "Z floty carskiej do polski" Iskry Warszawa 1999, 2007. "Znaczy Kapitan" urodził się rok wcześniej od Konstatntego, ale chodził również do szkoły realnej w Mitawie, a następnie w 1903 zdał egzaminy do Korpusu Kadetów Morskich na rok przed Konstantym. Opisy zarówno szkół w Mitawie jak i nauk w Korpusie Morskim są niewątpliwie w jakiejś części opisem życia Konstantego. Później choć pływając na okrętach nawodnych, a po rewolucji i powrocie ze Stanów walczył u Kołczaka na Syberii. Do Polski wrócił dopiero po roku 1921 i został w kierownictwie Marynarki Wojennej

"serdecznie przyjęty przez kolegę i przyjaciela jeszcze z czasów chłopiecych komandora Konstantego Jacynicza, który podczas wojny bolszewickiej walecznie dowodził jednym z batalionów morskich. Dostał się wówczas do niewoli, uważano go już za zabitego i prawdziwie cudem udało mu sie wrócić do swoich tylko z lekką raną" s. 236

w 1932 "Kierownikiem biura w Gdyni został mój kolega z dzieciństwa komandor Konstanty Jacynicz" s. 309

potem kilkakrotnie Konstanty pomagał Stankiewiczowi - po chorobie, która zmusiła go do oddania dowodzenia "Piłsudskim" i w sytuacji gdy będąc na rozprawie przed sądem Izby Morskiej za wypadek w Kopenhadze ""na salę wszedł komandor Jacynicz i w sprawie nagłej poprosił o głos. gdy mu głosy udzielono, zakomunikował sądowi, ze z Kopenhagi nadeszła depeszę stwierdzająca, iż w miejscu wskazanym przeze mnie (...) znaleziono głębokość mniejszą od gwarantowanej" (s. 362).

Konstanty brał udział również w rejsie w 1936 na "Piłsudskim" do Ameryki (s. 352)

W 1939 "Wezwany telegramem przez kmdra Konstantego Jacynicza, dyrektora Biura Portowego GAL-u w Gdyni, przybył 24 sierpnia do Gdyni, gdzie otrzymał rozkaz wyprowadzenia s/s Kościuszko do Wielkiej Brytanii. (...) Gdynię opuścił w ostatniej chwili 28 sierpnia o 22.30...